معرفی خانه خراسانی ها در گرگان به همراه عکس و نقشه ها
نقشه های پلان و نمای خانه خراسانی ها درون فایل ورد به صورت عکس هستند.
خصوصیات معماری مجموعه خراسانی:
یکی از بناهای با ارزش تاریخی بجای مانده در محله سرچشمه گرگان خانه خراسانی است. که در بین محلات دربنو، دوشنبه ای ،نعلبندان و بناهای با ارزشی چون خانه های شیرنگی، تقوی، باقری، ریحانی ، امامزاده نور و …قرار دارد. خانه خراسانی مربوط به اواخر دوران قاجار و اوایل دوره پهلوی به شماره ثبت ۲۲۷۳ بوده و در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. این خانه دارای سه حیاط بوده که هر سه حیاط به کوچه راه دارد که یکی از آنها ورودی اصلی است که دارای نمای دوطبقه بوده که به حیاط اصلی منتهی می شود. این ورودی دارای یک در دو لنگه چوبی همراه با تزئینات آجرچینی می‌باشد که طاق‌نمایی جناقی آنرا در بر می‌گیرد پس از سر در وارد یک دالان سرپوشیده می‌شویم در دو سمت این دالان دو در دو لنگه چوبی قرار دارد. در سمت راست به زیرزمین و در سمت چپ احتمالا به راه پله می‌خوریم که راه ارتباطی با طبقه بالا می‌باشد. بعد از گذر از دالان به یک حیاط چهارگوش می‌رسیم که تقریبا در وسط آن یک حوض قرار دارد که دو راه‌آب، آبهای ساختمان را به اطراف حوض می آورد و یک راه‌آب دیگر این آبها را به سمت غرب حیاط و خانه همسایه هدایت می‌کند و در کنار این حوض درختانی وجود دارد که به طور نامنظم در اطراف آن پراکنده شده است. جبهه جنوبی این بنا دو طبقه است که طبقه بالا هم‌اکنون مسکونی می‌باشد این طبقه دارای یک ایوان سرتاسری به عرض ۹۰ سانتی‌متر است در پشت این ایوان ۱۱ در چوبی دو لنگه قرار داشته که یکی از این درها مسدود شده است .در بالای این درها نورگیرهایی با تزئینات مشبک کاری قرار دارد سقف ایوان چوبی(شیروانی) است همراه با تزئیناتی مانند نقاشی، و خطاطی که تا حدی بر اثر رطوبت نزولی از بین رفته است .
اتاقهای طبقه پائین در ارتفاع ۱۱۰ سانتی‌متری قرار گرفته‌اند تا از نفوذ رطوبت صعودی به داخل جلوگیری شود در دو سمت این طبقه راه پله قرار دارد که راه پله شرقی توسط یک راهرو به حیاط دیگر این مجموعه راه پیدا می‌کند علاوه برآن این راهرو راه ارتباط اتاقهای این بخش با یکدیگر و حیاط اصلی نیز می‌باشد. که بوسیله ۴ پله به راهرو وارد می‌شویم نمای این جبهه ظاهرا دارای ۹ در همانند طبقه بالا بوده که هم اکنون سه تای آن مسدود شده و دوتای دیگر را برداشته اند و به جای آن یک پنجره بزرگ کار گذاشته اند در زیر اتاقها ی
جبهه شمالی هم دارای دو طبقه است با سقف چوبی همانند چیزی که در جبهه جنوبی وجود دارد ولی تزیینات این قسمت آسیب زیادی دیده است . یک اتاق در مرکز این جبهه قرار دارد که به عنوان شاه نشین در نظر گرفته شده است این اتاق دارای ارتفاع زیادی است و به وسیله سه در دولنگه چوبی به حیاط پشتی راه دارد اما در نمایی که ما از سمت حیاط اصلی می بینیم الحاقاتی دارد که در دوره های
در پشت اتاقهای کناری یک فضای کوچک به عنوان پستو قرار دارد که در بخش شرقی در این فضای پستو مانند یک سینک ظرفشویی قرارداده اند که آسیب هایی به اتاق وارد آورده است.
اتاق جبهه غربی تا حد بسیار زیادی تخریب شده است در و پنجره این قسمت برداشته شده و سقف آن ریزش پیدا کرده است هم اکنون این اتاق انبار وسایل دور ریختنی می باشد.
درست در بالای این اتاقهای کناری اتاقهای دیگری قرار دارد که در جلوی آنها ایوانی روبه حیاط قرار دارد برای ورود به این قسمت از پله‌های کناری می گذریم سپس وارد فضای نیمه تاریکمی شویم که البته نور این قسمت توسط ارسی های یک لنگه ای تامین می شود که در دو سمت این فضای باریک قرار دارد و به حیاط اصلی و حیاط پشتی باز می شود و در وسط این فضا ارسی
در سمت چپ راه پله یک اتاق سه دری وجود دارد که در بالای درها نورگیرهایی مشبک قرار دارد این درها به حیاط پشتی باز می شوند . در جبهه جنوبی این اتاق در مقابل ورودی یک نورگیر بسیار زیبایی قرار دارد .همچنین
کف این فضا آسیب زیادی دیده و فرورفتگی و حفره های در کف دیده می شود که احتمال میرود زیر
برای رسیدن به این قسمت از بنا باید از یک فضای الحاقی به ابعاد ۵۱۰*۳۱۰ گذشت . این فضا وقتی آشپزخانه
پس از گذشتن از این فضا و نرسیده به آشپزخانه اصلی در سمت چپ یک در دولنگه چوبی قراردارد که احتمالا راه ارتباطی با حیاط
جبهه غربی به حیاط همسایه تکیه دارد این دیوار تنها دارای قاب بندی هایی می باشد و در قدیم دارای
حیاط پشتی به وسیله دو راهرو از حیاط اصلی و دو در از کوچه به این حیاط وارد می شویم . حیاطی
دو سمت غرب و شرق این حیاط دو طبقه است که طبقه بالای جبهه غربی ایوان سرپوشیده
در جبهه جنوبی این حیاط اتاق شاه نشین قرار دارد که همانطور که گفته شد دارای سه در است که
تزیینات:
در بنای خانه خراسانی همچون دیگر بناهای به جای مانده از دوره قاجار
تزیینات در این چنین بناها موضوع فراموش شده ای نبوده است و آن شامل:
طاق و طاقنماهای جناغی، تزیینات آجری خفته راسته و …. در بالای در ورودی ستونهای آجری یا همان جرزهای دیوار شیرسرهای سه و دو طبقه، نرده های خراطی شده تراس ها، کف
در خانه خراسانی ستونهای اجری در میانه بدنه که با گچ سفید شده موجب تزئین بنا گردید هم
مجموعه خراسانی از زیباترین مجموعه های بافت گرگان از نظر تزئینان چوبی شامل ارسی های متعدد و همچنین پنجره های گره چینی
